Cho gia vị vào thức ăn cho bé thế nào là đúng?

Gia vị là vấn đề nhiều cha mẹ quan tâm vì không rõ độ tuổi nào nên nêm gia vị? và nêm bao nhiêu là đủ để không ảnh hưởng đến vị giác và sức khỏe của bé?

HIỂU ĐÚNG VỀ VỊ GIÁC CỦA BÉ

Số lượng chồi vị giác là khác nhau giữa trẻ em (dưới 3 tuổi) và người lớn. Ví dụ, các bé có khoảng 10000 chồi vị giác, nhưng người lớn thì chỉ có khoảng 5000 chồi vị giác. Do đó, báo cáo năm 2005 của trung tâm Monell Chemical Senses, Mỹ đã cho thấy: vị giác về cảm giác mặn tàm tạm của người lớn, sẽ là cảm giác rất mặn cho các bé. Do đó, việc dùng lưỡi của cha mẹ thử vị cho thức ăn của bé là không chính xác.

Dùng gia vị không đúng lượng có thể dẫn đến rối loạn vị giác, gây biếng ăn, thậm chí ảnh hưởng đến sức khỏe và khả năng hoạt động của thận và gan, đặc biệt là các bé dưới 1 tuổi.

GIA VỊ BAO GỒM

Trong bài viết này đề cập đến các loại gia vị thông dụng trong gia đình bao gồm:
Đường, muối, bột nêm/bột ngọt, nước mắm/nước tương, hành/tỏi, tiêu/ớt, rau thơm/mùi, mật ong và giả muối từ thực vật.

GIẢ MUỐI TỪ THỰC VẬT

Trong trường hợp bố mẹ ông bà đã lỡ nêm gia vị cho bé dưới 1 tuổi. Do đó, các bé có thể đã bị rối loạn vị giác và không chịu ăn khi không nêm. Cha mẹ có thể làm giả muối từ thực vật để giúp các bé cân bằng vị giác. Do hàm lượng Natri trong thực vật thấp, và ở dạng muối hữu cơ nên giúp cân bằng vị giác cho các bé.

Tuy nhiên, nếu các bé nào mà cha mẹ chưa nêm gia vị cho bé dưới 1 tuổi thì không khuyên dùng giả muối từ thực vật.

CÁCH LÀM GIẢ MUỐI TỪ THỰC VẬT

Giả muối từ thực vật là dạng bột xay nhuyễn từ những loại thực vật để tạo vị cho món ăn, giúp các bé dưới 1 tuổi đã lỡ cho ăn chế độ có nêm muối/đường/nước mắm do cha mẹ không để ý. Ts.Bs.Challote, trung tâm nghiên cứu tim mạch, Mỹ cho biết: giả muối có thể giúp thay thế vị của muối để tạo cân bằng vị trên các chồi vị giác. Tuy nhiên, giả muối từ các loại tảo hay rong biển là không khuyên dùng cho bé vì có thể dư hàm lượng Iodine.

CÔNG THỨC LÀM GIẢ MUỐI

CÔNG THỨC 1 :

1/2 nắm tay cây hương thảo (rosemarry)
1/2 nắm tay hẹ tây (chive)
1/2 nắm tay ngò tây (Parsley)
3 lá nguyệt quế (Bay leaves)

CÁCH LÀM: phủ 1 tấm giấy lên 1 cái đĩa, cho từng loại cây trên lên và phủ 2 lớp giấy. sau đó cho vào lò vi sóng quay chế độ 700 Watt trong 2 phút mỗi loại. Sau 2 phút, các loại cây trên đã được sấy khô, và bắt đầu giã nhuyễn, nghiền mịn. Lưu vào hủ thủy tinh sạch, đậy nắp kín, để nơi khô thoáng. Dùng như dạng giả muối. Lưu trữ và dùng trong 1 tuần. (ĐH Bang Oregon, Mỹ).
Giả muối này nên cho vào thức ăn lúc nấu và nấu kĩ. Đối với các bé thường bị dị ứng hay viêm da cơ địa thì không khuyên dùng giả muối này.

CÔNG THỨC 2:

1 nắm tay mè đen
1 nắm tay mè trắng

CÁCH LÀM: Để chảo nóng, rang 2 loại mè với nhau trong 2 phút, khi mè vàng đều. Tắt bếp, giả nhuyễn, nghiền mịn. Lưu vào hủ thủy tinh sạch, đậy nắp kín, để nơi khô thoáng. Lưu trữ dùng trong 1 tuần. Dùng như dạng giả muối.

LƯỢNG GIA VỊ TỐI ĐA CHO VÀO THỨC ĂN BÉ 1 NGÀY THEO ĐỘ TUỔI NHƯ SAU:

Quy ước: muỗng cafe dùng trong ước lượng là có kích thước như sau: dài 4 cm và rộng 3 cm [xem hình đính]

1. BÉ DƯỚI 1 TUỔI

MUỐI/ĐƯỜNG/BỘT NÊM: không dùng
NƯỚC MẮM/NƯỚC TƯƠNG (dù là loại trẻ em): không dùng
GIẢ MUỐI TỪ THỰC VẬT: Lượng bằng 1 muỗng cafe/ngày (dạng bột như hướng dẫn ở trên)
TIÊU: Lượng bằng phần đầu của muỗng/ngày -xem hình đính kèm (chỉ dùng cho bé trên 10 tháng)
HÀNH/TỎI: Lượng bằng 1 muỗng cafe/ngày- xem hình đính kèm (chỉ dùng cho bé trên 10 tháng)
RAU THƠM CÁC LOẠI: Lượng bằng 1 muỗng cafe/ngày- xem hình đính kèm
DẦU ĂN: 1-2 muỗng cafe/ngày. Tuần không quá 4 ngày.
MẬT ONG: Không dùng

2. BÉ TỪ 1-3 TUỔI

MUỐI/ĐƯỜNG/BỘT NÊM: 1/2 muỗng cafe -xem hình đính kèm
NƯỚC MẮM/NƯỚC TƯƠNG (dùng loại người lớn hay trẻ em đều được, nước mắm không dùng loại đạm cao): 1 muỗng cafe/ngày
GIẢ MUỐI TỪ THỰC VẬT: Lượng bằng 1 muỗng cafe/ngày (dạng bột như hướng dẫn cách làm ở trên)
TIÊU: Lượng bằng phần đầu của muỗng/ngày -xem hình đính kèm
ỚT: Lượng bằng phần đầu của muỗng/ngày -xem hình đính kèm
HÀNH/TỎI: Lượng bằng 1 muỗng cafe/ngày- xem hình đính kèm
RAU THƠM CÁC LOẠI: Lượng bằng 1 muỗng cafe/ngày- xem hình đính kèm
DẦU ĂN: 1-2 muỗng cafe/ngày. Tuần không quá 4 ngày.
MẬT ONG: lượng bằng 1 muỗng cafe

3. BÉ TRÊN 3 TUỔI

Có thể ăn đa dạng gia vị theo khẩu vị của gia đình. Nhưng tốt nhất vẫn nên hạn chế đường, muối, nước mắm trong chế biến món ăn để giảm nguy cơ các bệnh mãn tính như tim mạch, huyết áp, đái tháo đường và ung thư bao tử khi bé trưởng thành.

Notes:
Oregon state University (2013) Food Safety & Preservation: Drying Herbs
Challote, NC (2013) Use Herbs & Spices instead of Salt, The HeartBright Foundation.
Monell Chemical Senses Center (2005) “Children’s Taste Sensitivity And Food Choices Influenced By Taste Gene.” ScienceDaily.

Theo bác sĩ Anh Nguyễn (fb.com/nghoanganh.nutrition)