Viêm da tiếp xúc: Sự thật về các triệu chứng phát ban da

Viêm da tiếp xúc, bạn có thể gọi đó là chứng phát ban. Bác sỹ gọi đây là viêm da.

Và dù được gọi bằng bất kỳ cái tên nào thì biểu hiện cũng là da trở nên đỏ, nhạy cảm sau khi tiếp xúc với một thứ gì đó.

Hiện tượng này có thể xảy ra do dị ứng, hoặc do lớp bảo vệ da bị tổn thương.

Nguyên nhân kích hoạt phản ứng dị ứng

Nếu bị dị ứng thì hệ thống miễn dịch của bạn có liên quan.

Sau khi bạn tiếp xúc với một vật thể nào đó, hệ thống miễn dịch của bạn hiểu lầm là cơ thể đang bị tấn công. Nó bật ngược lại thành các hành động tạo nên các kháng thể chống lại kẻ xâm nhập.

Một chuỗi các sự kiện tạo nên các phản ứng hóa học, bao gồm histamine (một amin sinh học có liên quan trong hệ miễn dịch cục bộ).

Đây chính là nhân tố kích hoạt phản ứng dị ứng – ở trường hợp này là chứng phát ban gây ngứa, hay còn gọi là viêm da tiếp xúc dị ứng.

Các nguyên nhân phổ biến của chứng viêm da tiếp xúc là:

• Dị ứng do thường xuân, sồi và cây sơn (hoặc cây muối)
• Thuốc nhuộm tóc hoặc ép tóc
• Niken, một kim loại tìm thấy trong đồ trang sức và chốt thắt lưng
• Đồ da (đặc biệt, các hóa chất sử dụng trong “thuộc” da – quá trình xử lý da của động vật để sản xuất da thuộc)
• Mủ cao su
• Hoa quả chua, đặc biệt là vỏ
• Hương liệu trong xà bông, dầu gội, lotion, nước hoa và mỹ phẩm
• Một số loại thuốc bôi da

Thường thì bạn sẽ không bị phát ban ngay lập tức khi da bạn tiếp xúc phải thứ gây ra dị ứng. Nhưng sự tiếp xúc đó sẽ làm cho da bạn trở nên nhạy cảm và rồi sẽ có những phản ứng về sau.

Nếu bạn bị phát ban ngay từ lần đầu xúc chạm, khả năng cao là bạn đã kích hoạt cơ chế phản ứng từ trước đó mà bạn không hay biết.

Tổn thương da

Một số phát ban nhìn giống như phản ứng dị ứng nhưng thật ra không phải bởi vì hệ thống miễn dịch của bạn không có liên quan.

Thay vào đó, bạn động phải thứ gì đó đã lấy đi lớp dầu bảo vệ trên bề mặt da giúp che chắn cho làn da. Thứ đó hoặc chất đó ở càng lâu trên da thì phản ứng càng trở nên tồi tệ.

Hiện tượng trên gọi là viêm da tiếp xúc kích ứng.

Nếu bị eczema, bạn gần như mắc phải chứng phát ban này.

Điều gì gây phát ban?

Nhiều triệu chứng có thể rất giống nhau. Ở cả hai trường hợp, da của bạn có thể bị rộp hoặc phát ban sưng đỏ. Da sẽ ngứa hoặc có thể bỏng rát.

Khi một cái gì đó kích ứng hoặc gây tổn thương da, bạn có thể nhận thấy chứng phát ban ngay. Đối với dị ứng, có thể phải mất một hoặc hai ngày trước khi triệu chứng phát ban thật sự xuất hiện.

Các triệu chứng của tình trạng dị ứng tiếp xúc thường ở khu vực bạn chạm phải thứ khiến bạn dị ứng.

Loại viêm da tiếp xúc kích ứng (tổn thương da) có xu hướng đau và rát hơn là ngứa.

Điều trị phát ban tại nhà

Nếu bạn biết nguyên nhân gây ra phát ban thì đầu tiên là tránh tiếp xúc với thứ đó.

Vệ sinh da sạch với xà phòng nhẹ và nước mát ngay lập tức nếu có thể. Bạn có thể loại bỏ tất cả hoặc hầu hết các chất có vấn đề. Điều này giúp bạn bớt đi các triệu chứng.

Khi phát ban ở một khu vực nhỏ, kem bôi chứa hydrocortisone có thể giúp bạn.

Đối với các vết rộp da, hãy thoa gạc ẩm lạnh khoảng 30 phút, 3 lần mỗi ngày.

Nếu da bị tổn thương, thoa kem giữ ẩm lên vùng da vài lần một ngày để duy trì lớp bảo vệ.

Kháng histamine (antihistamine) qua đường uống các tác dụng giảm ngứa.

Đừng dùng dạng bôi nếu bác sỹ không kê đơn, bởi vì nó cũng có thể gây kích ứng hoặc phản ứng dị ứng.

Khi nào cần gặp bác sỹ?

Hãy liên hệ ngay với bác sỹ nếu chứng phát ban gây đau hoặc khiến bạn lo lắng, hoặc nếu tình trạng không đỡ hơn sau vài ngày.

Bác sỹ sẽ quan sát và đặt vài câu hỏi để nhận biết tình hình.

Phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng, bác sỹ có thể kê thuốc steroid hoặc dạng cao bôi, và có thêm kháng histamine. Bác sỹ có thể cho xét nghiệm da để xác định xem bạn bị dị ứng với cái gì.

Nếu hoàn cảnh không cho phép bạn có thể tránh được các thứ gây dị ứng, hãy hỏi bác sỹ về việc bạn có thể đeo găng tay hoặc sử dụng kem để giữ cho bản thân được an toàn.

(Dịch từ bài viết Contact Dermatitis: Facts About Skin Rashes – Website webmd – Nguyễn Thị Thu Hằng dịch – Út em shop sở hữu nội dung Tiếng Việt)